Scrum i Agile, czyli zwinne zarządzanie, to od jakiegoś czasu popularne pojęcia, używane nie tylko w środowisku developerskim, ale także w działaniach HRowych. Czym się różnią, czego dokładnie dotyczą i na czym cały ten SCRUM polega? Temat przybliży nam jeden z naszych #AilleronExpert Wojciech Baran, który doskonale czuje się w tym środowisku i wprowadza to podejście w naszej firmie.   

1. Cześć Wojtek, jesteś naszym ailleronowym Scrum Masterem. Cieszymy się, że zgodziłeś się nam przybliżyć metodykę agile i rozjaśnić, czym to zwinne zarządzanie jest. Zacznijmy od początku. Wyjaśnij nam, czym jest Scrum i w czym różni się od pojęcia Agile. Często są one stosowane zamiennie, ale czy to jest poprawne?  

Zdecydowanie nie należy wymiennie stosować tych dwóch pojęć, chociaż są one ze sobą powiązane. Aby było łatwiej zrozumieć różnicę pomiędzy nimi, zacznijmy od pojęcia Agile.  

Agile w największym skrócie jest filozofią. Jest pewnym zbiorem wartości i zasad, czyli sposobem myślenia, który jest oparty o cztery postulaty oraz dwanaście zasad opisanych w Manifeście Agile. Decydując się na pracę w oparciu o Agile, nie wdrażamy żadnych narzędzi czy sposobu zarządzania, ponieważ Agile nie opisuje wprost metodyki pracy, a wartości i zasady, jakimi powinniśmy się kierować.   

Można więc powiedzieć, że Agile jest fundamentem dla metodyk zwinnych. Często można spotkać się ze stwierdzeniem, że Agile jest “parasolem”, pod którym znajdują się wszystkie zwinne metodyki i framework’i. Jedną z takich metodyk będzie Scrum. I tutaj płynnie przechodzimy do drugiego pojęcia, jakie nas interesuje.  

Scrum możemy opisać jako zbiór pewnych praktyk i reguł, które bazują na agileowej filozofii, o czym wspomniałem już wcześniej. Znajdziemy w nim wskazówki znajdujące się w dwunastu zasadach Manifestu Agile m.in. takie jak iteracyjność, empiryzm, postawę ciągłego doskonalenia, samoorganizacji czy elastyczność. Warto również wspomnieć o tym, że Scrum nie służy do zarządzania projektem, a dotyczy wytwarzania produktu (wartości).  

W skrócie - Agile będzie filozofią, a Scrum realizacją tej filozofii. Pokusiłbym się również o stwierdzenie, że Agile może funkcjonować bez Scruma, ale Scrum bez Agile’a nie istnieje. 

Dlaczego więc bywają sytuacje, że pojęcia te są stosowane zamiennie? Moim zdaniem wynika to z faktu, że Scrum jest najpopularniejszą z metodyk spośród agilowego “parasola”, więc dla wielu osób Scrum oznacza to samo co Agile. My już jednak wiemy, czym te dwa pojęcia się różnią.  

2. Skąd właściwie wzięła się u Ciebie pasja i zainteresowanie zwinnym zarządzaniem?  

Zwinne podejście opiera się o pewne wartości, które moim zdaniem można odnieść do życia prywatnego. Dlatego mogę śmiało stwierdzić, że w jakimś stopniu te zasady pokrywają się z moimi wartościami, jakimi kieruję się w życiu.  

To właśnie te cztery wartości (postulaty) oraz dwanaście zasad przyciągnęły moją uwagę, która przekształciła się w zainteresowania, a następnie w pracę. Dodatkową rzeczą, która przekonała mnie do zwinnego podejścia, jest to, że nie mamy narzuconych szczegółowych zasad, które powinniśmy stosować. Trzymamy się jednak pewnych ram, wyznaczających kierunek działania. Daje nam to pewną elastyczność i swobodę w pracy. 

3. Słyszałam, że w zespole organizujecie codzienne krótkie spotkania tzw. Daily Scrum. Wyjaśnisz nam, na czym to Daily dokładnie pjolega i jak wygląda?  

Daily Scrum jest jednym z pięciu wydarzeń w zwinnej metodyce Scrum. Zgodnie z najnowszym Scrum Guidem (2020) celem tego spotkania jest zweryfikowanie postępów prac w dążeniu do osiągnięcia celu Sprintu oraz dostosowanie zaplanowanej pracy, jeżeli pojawi się taka potrzeba. Czyli efektem dobrze przeprowadzonego Daily Scruma powinien być możliwy do wykonania plan działania na nadchodzący dzień pracy.  

Każde spotkanie Scrumowe ma określany maksymalny czas trwania (tim-box), w przypadku Daily Scrum jest to 15 min. Dla ułatwienia i eliminacji zbędnej komplikacji spotkanie powinno odbywać się zawsze w tym samym miejscu o tej samej porze.  

Co ważne, Daily jest spotkaniem dla zespołu developerskiego i ma on dowolność, jeżeli chodzi o jego przeprowadzenie. Ważne, by cel był realizowany.

4. Jaka jest Twoja rola jako Scrum Mastera podczas Daily?   

Na pytanie, co robi Scrum Master na Daily, od razu nasuwa się odpowiedź: “to zależy”. Przede wszystkim Daily jest wydarzeniem dla zespołu Developerskiego, więc Scrum Master (SM) może w nim uczestniczyć, ale nie musi.  

Jako SM nasuwają mi się trzy rzeczy, o które powinno się zadbać nie tylko w kontekście Daily, ale wszystkich wydarzeń Scrumowych. SM powinien przede wszystkim dopilnować, aby Daily odbyło się planowo, było efektywne oraz mieściło się w przewidzianych ramach czasowych.  

W zależności od doświadczenia, jakie zespół posiada w pracy w Scrumie, rolą Scrum Mastera może być facylitowanie, a dokładniej nauka różnych praktyk facylitacji tego wydarzenia. Dodatkowo, Daily Scrum może być dobrym miejscem, aby zespół komunikował SM’owi o przeszkodach utrudniających realizację celu Sprintu. I właśnie tak wygląda moja rola na naszych zespołowych Daily.  

5. Takie codzienne spotkania mogą się wydawać monotonne. Jak urozmaicasz Daily Scrum, aby zaangażować team i na maksimum skupić ich uwagę na te kilkanaście minut? Zdradź nam swoje triki 😉  

W wydarzeniach scrumowych ważne jest to, aby zrozumieć ich cel. Co ważne w Scrum Guide nie znajdziemy wskazanej konkretnej metody, jak to osiągnąć. Dlatego, jeśli pojawi się monotonia, to śmiało możemy modyfikować przebieg tego spotkania. Pamiętając o tym, aby zrealizować jego cel. W Ailleron szczególnie dbamy o to, aby te spotkania urozmaicić.  

W obecnej rzeczywistości pracy w zespołach rozproszonych oraz powszechności pracy zdalnej urozmaicenie, komunikacja oraz zaangażowanie zespołu może być nieco trudniejsze.  

Uważam, że praca z Boardem (tablice z zadaniami, gdzie znajduje się zbiór zadań do wykonania) podczas Daily jest skuteczna, ponieważ pozwala zobrazować postęp prac oraz dodatkowo przyciąga uwagę.  

Inną rzeczą, która usprawni przebieg spotkania to korzystanie z kamerek. Sprawia to, że spotkania są dużo efektywniejsze i skuteczniej angażują uczestników spotkań. 

Dla urozmaicenia spotkań polecam wprowadzić luźne rozmowy, które też przyczynią się do integracji zespołu, oczywiście przy zachowaniu realizacji celów. W naszym ailleronowym zespole jest to o tyle proste, że bardzo dobrze się znamy i mamy świetny kontakt.  

6. Jakie wartości w pracę Twojego zespołu wnosi Daily?  

Uważam, że Daily Scrum jest jednym z ważniejszych wydarzeń w Scrumie. Jest to spotkanie planistyczne dla zespołu developerskiego, które jest prowadzone przez ten zespół, dzięki czemu team jest w stanie zweryfikować postęp prac oraz może podejmować decyzje, które będą go przybliżać do realizacji celu Sprintu. Dzięki temu wzmacnia się samoorganizację oraz buduje poczucie odpowiedzialności za dostarczanie przyrostów.  

7. Czy w każdym zespole można wprowadzić Daily Scrum?   

Daily Scrum jest jednym z wydarzeń Scrumowych, więc jeżeli chcemy korzystać ze zwinnej metodyki Scrum to konieczne będzie wprowadzanie tego spotkania do codziennej pracy. W przypadku, kiedy korzystamy z innej metodyki lub z innych narzędzi do zarządzania projektami to myślę, że mimo wszystko warto byłoby spróbować je wprowadzić. Ważne jednak będzie to, aby jasno określić cel spotkania i upewnić się, że wszyscy wiedzą, jaki on jest, oraz jakie korzyści ma nam przynieść. 

8. Wokół tego narzędzia narosło wiele mitów. Na przykład, że Daily zawsze musi odbywać się na stojąco. Prawda czy fałsz?  

Nie, nie jest to prawdą. 😊 Możemy spotkać się z sytuacją, że Daily Scrum jest nazywane Standupem. Daily Standup wywodzi się z innej metodyki zwinnej Extreme Programming (XP) i już sama nazwa sugeruje, że odbywa się ono na stojąco. Można powiedzieć, że Daily Standup jest odpowiednikiem Daily Scruma, gdzie w zasadach XP Daily Standup odbywa się na stojąco, natomiast w Scrumie nigdzie nie znajdziemy takiego wymagania. Może pojawić się zalecenie, aby Daily odbywało się na stojąco, by sprawniej je przeprowadzić, ale na pewno nie jest to obligatoryjne. Dodatkowo w dobie pracy zdalnej mogłoby to być trochę problematyczne lub nawet dziwne 😉 

9. Czy są jakieś inne mity, które możesz obalić?  

Spotkałem się z tym, że na Daily Scrumie nie może się pojawić nikt spoza zespołu. Owszem Daily jest spotkaniem dla teamu developerskiego, ale to nie oznacza, że nikt inny spoza zespołu nie może dołączyć do spotkania. Należy tylko pamiętać, że obecność innych osób powinna być uzgodniona wcześniej z zespołem oraz by takie osoby nie przeszkadzały w spotkaniu. Czasem same zespoły zapraszają gości, aby o coś zapytać lub ustalić jakieś szczegóły. I nie będzie to złamaniem zasad, ponieważ należy pamiętać, że wszystko, co nie jest zabronione w Scrumie, jest dozwolone.

10. A jakieś konkretne dowody na to, że w przypadku Waszego zespołu metodyka scrum'owa działa? 

Projekt, który realizujemy obecnie jest duży oraz zaawansowany pod kątem używanych technologii. Mamy kilka zespołów scrumowych, w których pełnię rolę Scrum Mastera. Doskonale widzę, że Daily Scrum się sprawdza. Oprócz głównego celu Daily, jakim jest zaplanowanie prac na kolejne 24h, umożliwia nam uspójnienie wiedzy w zespole. Spotykając się codziennie, zespoły mają możliwość dzielenia się na bieżąco statusami na temat realizowanych funkcjonalności oraz zastosowanych rozwiązań. 

Ze względu na złożoność projektu oraz to, że jest kilka zespołów, często zdarzają się tzw. “wrzutki”, czyli rzeczy do zrobienia, które nie zostały wcześniej zaplanowane w danym Sprincie. Dzięki Daily zespoły lepiej zarządzają takimi zadaniami.  

11. I już na koniec - metodyka zwinna to lek na całe “zło” czy tylko chwilowa moda? 

Uważam, że zwinne podejście jest alternatywą dla tradycyjnych metodyk. Jest odpowiedzią na wyzwania związane z nieustanie zmieniającym się otoczeniem biznesowym. Należy jednak pamiętać, że zwinne podejście nie sprawdzi się wszędzie i w każdym przypadku, więc nie ma potrzeby, aby wdrażać go na siłę, tylko po to, aby być “agile”. Natomiast to, czy zwinne podejście będzie odpowiednie, zależy od wielu czynników. Na pewno musimy się zastanowić, czy wprowadzenie tego podejścia w naszym przypadku będzie miało sens.   

A czy jest to tylko i wyłącznie chwilowa moda? Uważam, że nie. Oczywiście w pewnym momencie zwinne podejście stało się modne i każdy chciał być “agile”, ale raczej wynika to z tego, że Agile stał się również dużą branżą komercyjną. Ilość dostępnych szkoleń i certyfikacji jest naprawdę ogromna.   

W Ailleron skupiamy się na rozwoju i ciągłym usprawnianiu naszej pracy. Na co dzień wykorzystujemy metody Scrum w wielu zespołach, co pomaga nam w osiąganiu wyznaczonych celów biznesowych i w dążeniu do MISTRZOSTWA. Zespół Wojtka to idealny przykład na to, że Scrum naprawdę działa i usprawnia pracę zespołową.